Κίνηση Δημοτών Βριλησσίων

  
21/6/2021

Μείζον πρόβλημα η διαχείριση πρασίνου στις γειτονιές

του Χάρη Κουγιουμτζόπουλου*

Σε μείζον θέμα εξελίσσεται η διαχείριση του αστικού πρασίνου στις γειτονιές και κυρίως όσον αφορά τις δενδροστοιχίες στους δρόμους. Καθώς τα περισσότερα δέντρα στους δρόμους φυτεύτηκαν τις δεκαετίες του ‘60 και του ‘70 σήμερα δημιουργούν πολλά προβλήματα και μια έντονη πίεση ατομικών αιτημάτων από τους πολίτες για να κοπούν. Εμποδίζουν τα είδη πολύ στενά πεζοδρόμια, γέρνουν επικίνδυνα, δημιουργούν κινδύνους στα καλώδια της ΔΕΗ, παρουσιάζουν ασθένειες, μαζεύουν πουλιά που λερώνουν, ρίχνουν το φύλλωμα τους και τους καρπούς και βρωμίζουν πεζοδρόμια, κήπους και μπαλκόνια, προκαλούν ζημιές σε αποχετευτικά δίκτυα και δίκτυα ύδρευσης, ξεραίνονται καθώς κλείνει ο κύκλος ζωής τους, όπως μεγαλώνουν κλείνουν θέσεις στάθμευσης και για ορισμένους κρύβουν και την θέα.
Έτσι παρουσιάζεται ένα κίνημα υπέρ της κοπής των δέντρων των δρόμων, που πιέζει τις δημοτικές αρχές.

Όμως η αξία μιας γειτονιάς, περιβαλλοντική, οικονομική και υγειονομική εξαρτάται απόλυτα από το μέγεθος του πρασίνου στους δρόμους ανεξάρτητα αν το συνειδητοποιούν οι πολίτες ή όχι. Σε μια περίοδο μάλιστα Κλιματική Κρίσης με το φαινόμενο των Αστικών Θερμικών Νησίδων και της Ατμοσφαιρικής Αστικής Ρύπανσης τα δέντρα στους δρόμους είναι βασικό συστατικό στοιχείο επιβίωσης. Τα δέντρα κάνουν πιο ήπιες τις θερμοκρασίες και το καλοκαίρι και το Χειμώνα και κατεβάζουν τις ενεργειακές απαιτήσεις των σπιτιών. Καθαρίζουν την ατμόσφαιρα από τη ρύπανση που ευθύνεται για 400.000 πρόωρους θανάτους ετησίως. Μειώνουν τους θορύβους της πόλης και προάγουν την ψυχική υγεία των κατοίκων.

Σύμφωνα με τις παγκόσμιες μελέτες τα σπίτια στα πράσινες γειτονιές έχουν αξία κατά 12% μεγαλύτερη από αυτά που βρίσκονται σε γειτονιές χωρίς δέντρα. Είναι πολύ σημαντικό να συνειδητοποιήσουμε τα μεγέθη της προσφοράς ενός δέντρου στην γειτονιά:

Στον περιορισμό της ατμοσφαιρικής ρύπανσης: Επιφάνεια φυλλώματος 25m2 μπορεί να καλύψει τις ανάγκες μιας ημέρας σε οξυγόνο για έναν άνθρωπο. Γενικά σε μια επιφάνεια πρασίνου ενός εκταρίου που περιλαμβάνει δένδρα, θάμνους και χλόη, αποδίδονται 600kg O2 σε 12 ώρες, ενώ δεσμεύονται 900kg CO2 (Αραβαντινός και Κοσμάκη, 1988). Ανάλογες ζώνες πρασίνου περιορίζουν κατά 45% τους αέριους ρυπαντές από οξείδια C, N και S, τους βασικότερους ρύπους που συναντάμε στα πολεοδομικά συγκροτήματα (McPherson et al., 1999). Μια επιφάνεια πρασίνου δημιουργεί ρεύματα αέρα που εξουδετερώνουν εν μέρει το φράγμα της θερμοκρασιακής αναστροφής που παγιδεύει τη ρύπανση.

Τις επιδράσεις στις συνθήκες μικροκλίματος: Τα φύλλα των δένδρων συγκρατούν, αντανακλούν, απορροφούν και μεταβιβάζουν ηλιακή ακτινοβολία. Ένα δένδρο με επάρκεια νερού, διοχετεύει καθημερινά στην ατμόσφαιρα μέχρι 400L νερό με μορφή υδρατμών (Kramer and Kozlowski, 1979). Σε συνθήκες καύσωνα το κατάλληλο αστικό και περιαστικό πράσινο μπορεί να μειώσει τη θερμοκρασία μέχρι και 5 βαθμούς (McPherson et al., 1999).

Κάθε τετραγωνικό μέτρο πρασίνου μειώνει το θόρυβο κατά 0,17 ντεσιμπέλ (Harris and Dines, 1998, Samara and Tsitsoni, 2010). Τα δένδρα μπορούν να συγκρατήσουν μέχρι και το 75% της ρύπανσης που προέρχεται από τη σκόνη και τον καπνό (Hodge, 1995).

Η διεθνής οργάνωση για τα δέντρα www.treepeolple.org καταγράφει 22 πλεονεκτήματα που προσφέρουν τα δέντρα στον αστικό χώρο. Αν υπολογίσουμε τα δέντρα που έχουν κοπεί σε μια περιοχή τα τελευταία 30 χρόνια σε ιδιωτικούς και δημόσιους χώρους τότε καταλαβαίνουμε σε συνάρτηση με τα 22 αυτά πλεονεκτήματα το τεράστιο μέγεθος της υποβάθμισης που έχουν υποστεί αυτές οι περιοχές. Μία έκταση 500 Χ 500μέτρα (250 στρέμματα) περιλαμβάνει περίπου 50 οικοδομικά τετράγωνα (7 δρόμοι Χ 7 δρόμοι περίπου). Κάθε τετράγωνο έχει 12 οικόπεδα. Άρα 550 οικόπεδα. Σε κάθε οικόπεδο που χτίστηκε κόπηκαν κατά μέσο όρο 3 δέντρα. Μιλάμε για 1.650 δέντρα. Κόπηκαν και 2 δέντρα έξω από κάθε οικόπεδο που χτίστηκε, άλλα 1.100 δέντρα. Αν πάρουμε μια πληρότητα ανοικοδόμησης 80% τότε καταλαβαίνουμε ότι είχαμε μείωση 2.200 δέντρα. Αν λάβουμε υπόψη τα διεθνή στάνταρτς όπου 8 δέντρα δίνουν το οξυγόνο που χρειάζεται ένας άνθρωπος, κόψαμε το οξυγόνο 275 ανθρώπων.

Προσοχή. Η κατάσταση διαμορφώνεται σε επίπεδο μικροκλίματος, δρόμου γειτονιάς. Δεν ισχύει το ισοζύγιο κόβω πέντε δέντρα σε έναν δρόμο και φυτεύω δέκα σε ένα πάρκο 500 μέτρα μακριά. Πρώτα απ’ όλα διότι κόβω ένα δέντρο 40 χρόνων που διαθέτει 12 με 15 κλαδιά που έχει πάνω του 200 φύλλα κάθε κλαδί (σύνολο 2.500 φύλλα) και κάνει ίσκιο 100 τ.μ. και φυτεύω δύο δέντρα που διαθέτουν τρία κλαδιά και το κάθε κλαδί έχει πάνω του 30 φύλλα (σύνολο 90 φύλλα) και κάνει σκιά 4 τ.μ. Και ύστερα διότι το δέντρο που έκοψα κατέβαζε την θερμοκρασία κατά 4,5 βαθμούς στο δρόμο που το έκοψα και εξοικονομούσε 90 ευρώ το χρόνο ενέργεια στα γύρω σπίτια ενώ τα δύο δέντρα που φύτεψα επηρεάζουν ελάχιστα το δρόμο που έκοψα το δέντρο και τα γύρω σπίτια. Επίσης από τα δέντρα που φυτεύονται μόνο το 20% ευδοκιμεί τελικά όπως δείχνει η πράξη διότι τα τρία πρώτα χρόνια χρειάζεται ειδική περιποίηση που σχεδόν ποτέ δεν γίνεται. Η πλατφόρμα Capital Asset Value for Amenity Trees (CAVAT) μετράει κατά έναν τρόπο αυτήν την αντιστοιχία.

Είναι σχεδόν προφανής η σημασία των δέντρων περιβαλλοντικά, υγειονομικά και οικονομικά. Αυτό όμως που αναδεικνύεται όλο και περισσότερο από τις συνεχείς μελέτες που εκπονούνται είναι το στοιχείο ότι τα δέντρα επιδρούν στους ανθρώπους σε επίπεδο ψυχικής και διανοητικής υγείας. Οι μελέτες δείχνουν ότι οι άνθρωποι με θέα το πράσινο έχουν μεγαλύτερη ηρεμία, λιγότερο άγχος, προσφεύγουν λιγότερο στην βία και έχουν πολύ καλύτερη μνήμη και αντιληπτικότητα. Βασικά στοιχεία για την συμβίωση και την λειτουργία μιας πόλης. Επιπλέον έχει αποδειχθεί ότι τα δέντρα σε μια γειτονιά μειώνουν τις ταχύτητες των αυτοκινήτων και τα ατυχήματα.

«Πολλές πόλεις εξακολουθούν να θεωρούν τα δέντρα ως απλή διακόσμηση», λέει ο Rob McDonald, επικεφαλής για το πρόγραμμα Global Cervancy Global Cities και συν-συγγραφέας της έκθεσης του Nature Conservancy. «Αλλά πραγματικά κάνουν πολύ περισσότερα από αυτό. Και τα στοιχεία δείχνουν ότι πρέπει να αρχίσουμε να θεωρούμε τα δέντρα ως ένα κρίσιμο μέρος της υποδομής δημόσιας υγείας μας».

Με λίγα λόγια η ύπαρξη του πρασίνου μέσα στις γειτονιές είναι απαραίτητο συστατικό στοιχείο της εύρυθμης λειτουργίας και της ποιότητας ζωής των ανθρώπων και πρέπει να αυξάνεται συνεχώς καθώς έχει υποστεί τεράστιες απώλειες τις τελευταίες δεκαετίες.

Το ένα τέταρτο της δαπάνης της Πράσινης Ευρωπαϊκής Συμφωνίας για το κλίμα αφορά τη διατήρηση της βιοποικιλότητας. Αυτό διότι η μείωση της Βιοποικιλότητας συνδέθηκε άμεσα με την μετάδοση επιδημιών και με την ανισορροπία που δημιουργείται στην διατήρηση της χλωρίδας για την παραγωγή οξυγόνου και το φιλτράρισμα της ατμόσφαιρας. Η στρατηγική για την Βιοποικιλότητα της Ευρωπαϊκής Ένωσης έως το 2030 περιλαμβάνει και το αστικό πράσινο.

Ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας θεωρεί ότι η ελάχιστη αναλογία πρασίνου στις πόλεις ανά κάτοικο δεν μπορεί να είναι κάτω από τα 9 m2/κάτοικο. Η WWF έχει ξεκινήσει ειδική εκστρατεία για το αστικό πράσινο και έχει φτιάξει και εφαρμογή για νητά. http://greenspaces.gr

Γενικά δεν θα παραθέσουμε άλλα στοιχεία για την αναγκαιότητα των δέντρων υπάρχουν στο διαδίκτυο χιλιάδες μελέτες και άρθρο που την τεκμηριώνουν.
Από την έρευνα που κάναμε όμως ελάχιστοι είναι οι δήμοι που πραγματικά έχουν ολοκληρωμένο πρόγραμμα ενίσχυσης του πρασίνου και οι περισσότεροι από αυτούς το περιορίζουν στα πάρκα και στις πλατείες. Αθήνα, Θεσσαλονίκη, Καλαμαριά, Πάτρα και μερικοί άλλοι. Ό,τι ποιο σοβαρό υπάρχει σήμερα είναι το Πρόγραμμα Life Green που εκπονείται με την ΚΕΔΕ, το Ηράκλειο το Μαρούσι και το Υπουργείο Περιβάλλοντος αλλά θα αναμένουμε για να δούμε τα πραγματικά αποτελέσματα.

Οι περισσότερες μελέτες εκπονούνται από Ανώτατα Εκπαιδευτικά Ιδρύματα και είναι γενικές.

Το συμπέρασμα είναι ότι οι δημοτικές αρχές υποτιμούν σε μεγάλο βαθμό τον ρόλο και την αναγκαιότητα της ύπαρξης δενδροστοιχιών στους δρόμους και στις γειτονιές. Θεωρούν ότι θα ικανοποιήσουν περισσότερο τους πολίτες τους αν κόψουν τα δέντρα που τους ενοχλούν ή ότι οι πολίτες δεν ενδιαφέρονται πολύ για τα δέντρα. Δεν είναι καθόλου έτσι όμως διότι υπάρχει μια υποσυνείδητη αντίδραση όταν οι πολίτες αισθανθούν την έλλειψη των δέντρων και μια τεράστια αύξηση δευτερογενών προβλημάτων που θα πρέπει να λύσουν οι δημοτικές αρχές (πχ. Φαινόμενα κατάθλιψης) ανεξάρτητα αν το γνωρίζουν ή όχι.

Το πρόβλημα και η λύση

Για την όχληση που αισθάνονται ορισμένοι κάτοικοι από τα δέντρα η μόνη λύση είναι η αντίσταση των δημοτικών αρχών. Ακόμη και σε περίπτωση που χαλάνε φράχτες, δίκτυα ή πεζοδρόμια η λύση βρίσκεται στην ανακατασκευή τους και όχι στην κοπή των δέντρων που χρειάζονται 40 χρόνια για να αντικατασταθούν.

Το ουσιαστικό πρόβλημα που έχει βάση είναι η ύπαρξη των δέντρων που λειτουργεί ως εμπόδιο στα πεζοδρόμια. Στις περισσότερες περιπτώσεις βέβαια ακόμη και αν κοπούν τα δέντρα τα πεζοδρόμια δεν πληρούν τις προδιαγραφές του ελάχιστου πλάτους 1,5 μέτρου σύμφωνα με τον κτηριοδομικό κανονισμό. Τα πεζοδρόμια χρειάζονται διαπλάτυνση έστω και σημειακή εκεί που υπάρχει μεγάλο δέντρο (δημιουργία μιας κυκλικής διαδρομής).

Το πρόβλημα με το αστικό πράσινο ουσιαστικά εντοπίζεται στην έλλειψη χώρων στάθμευσης. Στο πλάτος ενός μέσου δρόμου από μάντρα σε μάντρα σε έναν μέσο δρόμο έχουμε 9 μέτρα. Αν έχουμε πεζοδρόμια 1,5 μέτρο πλάτος τότε αν υπάρχει δέντρο με 50 πόντους ελεύθερο εκατέρωθεν του δέντρου χρειαζόμαστε κατ' ελάχιστον να πάρουμε ένα μέτρο από το δρόμο και από τα δύο πεζοδρόμια. Αυτό το μέτρο θα το πάρουμε από την στάθμευση. Μια ανθρώπινη πόλη όμως χρειάζεται και πεζοδρόμια και δέντρα.

Συμπέρασμα

Η θα ερημώσουμε τις γειτονιές από δέντρα, ή θα παραμείνουμε χωρίς πεζοδρόμια ή θα φτιάξουμε υπόγεια πάρκινγκ και θα διαπλατύνουμε τα πεζοδρόμια φυτεύοντας δέντρα.

Οι δημοτικές αρχές οφείλουν να εκπονήσουν ολοκληρωμένη μακρόχρονη μελέτη διαχείρισης πρασίνου και να την βγάλουν σε δημόσια διαβούλευση για να την κατανοήσουν να την συνδιαμορφώσουν και να την αποδεχθούν οι πολίτες τους. Ακόμη και το κλάδεμα πρέπει να γίνεται με σύγχρονους επιστημονικούς τρόπους.

Είναι πολύ σημαντικό να κατανοήσουμε ότι τα πάντα είναι θέμα επικοινωνίας και μάλιστα πολύ σωστά οργανωμένης ως προς τα επιχειρήματα, τα μέσα μετάδοσης και τον χρόνο. Η Κλιματική Κρίση αποτελεί μια αφηρημένη έννοια και απειλή για τους πολίτες και δεν έχει απτή προβολή στην καθημερινότητα τους. Εκεί οφείλουν οι δημοτικές αρχές να κάνουν την μετάφραση και την σημασία της.

Το σωστότερο είναι να διοργανώσουν και δημοψήφισμα όταν πρόκειται για ριζοσπαστικές δράσεις. Επίσης μπορούν με προγράμματα να προωθήσουν και την ιδιωτική φύτευση όπως σε κήπους μπαλκόνια και τοίχους πολυκατοικιών. Πολύ σημαντική είναι η πυκνή φύτευση και κάλυψη όλων των τοίχων και των φραχτών στα σχολεία που εκτός από ψυχική ηρεμία, την προστασία από την ακτινοβολία του ήλιου για τους μαθητές, προάγει και την περιβαλλοντική εκπαίδευση.

Πρέπει όλοι να συνειδητοποιήσουν ότι τα δέντρα μέσα στις πόλεις, μέσα στους δρόμους, μέσα στις γειτονιές με πλήρη διασπορά δεν είναι πολυτέλεια και ομορφιά. Είναι βασικό στοιχείο επιβίωσης.


* O Χ. Κουγιουμτζόπουλος είναι υπεύθυνος της σελίδας www.myota.gr και μέλος των Πράσινων.

Πηγή: https://www.myota.gr, 17 Ιανουαρίου 2021
readers  1185

Σχόλια (0)


Εισαγωγή σχολίου
Όνομα:

Σχόλιο:



Τα σχόλια δημοσιεύονται άμεσα και είναι αποκλειστική ευθύνη του συντάκτη του σχολίου. Οι διαχειριστές της παρούσας ιστοσελίδας διατηρούν το δικαίωμα διαγραφής των σχολίων εκείνων που έχουν διαφημιστικούς σκοπούς, κρίνονται ως ρατσιστικά ή προσβάλλουν πρόσωπα.

Τρίτη 16 Απριλίου 2024 H Δράση στο facebook Το κανάλι μας στο YouTube
 
Ακροβάτες στο χαρτί Ακροβάτες στο χαρτί
Cine Δράση
Τελευταία θέματα

Τοιχο-διωκτικά
Τάσος Λειβαδίτης - Καντάτα , Κέδρος 1960
Έρχονται όλα κάποτε μαζεμένα. Πού να πας τότε; Πού να κρυφτείς; Τι την έκανες την ανεπανάληπτη ζωή σου;


Τα σχόλια σας...
Όχι και εξαώροφα στα Βριλήσσια!1/4/2024 Χαρά Ροβίθη
Είναι όντως μεγάλο το πρόβλημα. Θα έχετε παρατηρήσεις ότι πέρα από το θέμα του ύψους, στις καινούργιες πολυκατοικίες δεν υπάρχει σχεδόν καθόλου κήπος ή πράσινος περίβολος, ενώ για την εποχή μας αυτό θα έπρεπε να είναι παντού δεδομένο (το έχουν πχ. πολλές παλιότερες πολυκατοικίες που φαίνεται πως είναι "αόρατες"). Επίσης οι εξώστες/μπαλκόνια συχνά είναι στενά ή μικρά, κάτι που επίσης δεν συνάδει με κτίσματα φιλικά προς μια βιώσιμη διαμονή. Σε κάποιες περιοχές παρατηρείται το φαινόμενο να κόβουν το οικόπεδο στα δύο και να χτίζουν δύο πολυκατοικίες με κάλυψη οικοπέδου που πλησιάζει το 95% ή να βγάζουν τα μπαλκόνια σχεδόν στο ίδιο ύψος με το πεζοδρόμιο! Υπάρχουν και ορισμένα ζητήματα αισθητικής όπως πχ ότι το 80% των οικοδομών επιλέγει ως χρώμα το ασπρόμαυρο που, μαζί με τα παραπάνω, την οικοδομική έξαρση των τελευταίων ετών και μια ισχυρή (και γελοία) τάση για ομοιομορφία, καθιστούν τη γενικότερη εικόνα απελπιστική και γι αυτούς που μένουν και γι αυτούς που τη βλέπουν. Φιλικά Χαρά Ροβίθη


Δημοτικές Εκλογές 2014


ΓΠΣ Βριλησσίων 2011


Δημοτικές Εκλογές 2010


Παιδεία 2009



Καλλικράτης: απόψεις και θέματα
Η κρίση και το πρόγραμμα σταθερότητας
Το στέκι της Δράσης 
Το νέο στέκι της «Δράσης», Πάρνηθος 21 Βριλήσσια τηλ. 211-116-5797. H δωρεάν δανειστική βιβλιοθήκη και ταινιοθήκη λειτουργεί κάθε Δευτέρα 12:00-2:00μμ, Τρίτη, Τετάρτη και Πέμπτη 6:00-8:00μμ.



   
© 2006 - 2024 Δράση για μια Άλλη Πόλη
Κατασκευή - επιμέλεια ιστοσελίδας: Μάκης Ετζόγλου