|
21/10/2025
|
Η καύση των σκουπιδιών (και) ως μέσο συγκάλυψης «αμαρτιών»
|
Η τραγική κατάσταση της διαχείρισης των απορριμμάτων της Αττικής
|
|
|
Η διαβούλευση για τη Στρατηγική Μελέτη Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων (ΣΜΠΕ) του σχεδίου για την κατασκευή έξι μονάδων καύσης σκουπιδιών ολοκληρώθηκε τυπικά, στις 17/10/2025. Το υπουργείο της στέρησε κάθε δημοσιότητα, ενώ προσπάθησε να -χωρίς επιτυχία- να τη διεξάγει με διαδικασίες fast track. Παρόλα αυτά, η ΣΜΠΕ συνάντησε τη γενική δυσπιστία, αποδομήθηκε και απονομιμοποιήθηκε σε μεγάλο βαθμό. Μπορεί η αρνητική στάση απέναντι στη ΣΜΠΕ να μη συνοδεύονταν πάντα από τη ρητή απόρριψη της καύσης, ως μεθόδου διαχείρισης των αστικών αποβλήτων, ωστόσο δεν παύει να αποτελεί ένα πρώτο «ράπισμα» στους κυβερνητικούς σχεδιασμούς.
Σε αναμονή των επόμενων βημάτων της κυβέρνησης, μας δίνεται η δυνατότητα να ασχοληθούμε λίγο περισσότερο με τις πραγματικές σκοπιμότητες, που υπαγορεύουν το συγκεκριμένο σχέδιο και οι οποίες δεν εξαντλούνται στην υποχρέωση της συμμόρφωσης με την ευρωπαϊκή οδηγία για τη μείωση της ταφής, σε ποσοστό κάτω του 10% μέχρι το 2035 (σημ.: η κυβέρνηση αυθαίρετα και αναιτιολόγητα το περιόρισε μέχρι το 2030). Ούτε με τη δεδηλωμένη πρόθεση ιδιωτικοποίησης των πάντων και εξυπηρέτησης των μεγαλοεργολάβων. Υπάρχει και κάτι ακόμη, που δεν είναι άλλο από τη συγκάλυψη της διαχρονικά σκανδαλώδους διαχείρισης των αποβλήτων, ανεξάρτητα από το χρώμα και τη σύνθεση των κυβερνήσεων που μεσολάβησαν.
Περιφέρεια Αττικής: το παράδειγμα προς αποφυγή
Δεν υπάρχει πιο χαρακτηριστικό παράδειγμα, από αυτό της περιφέρειας Αττικής, η οποία παράγει και διαχειρίζεται το 40% του συνόλου των αστικών στερεών αποβλήτων (ΑΣΑ) της χώρας, μέσω των κατά καιρούς φορέων διαχείρισης (παλιότερα του ΕΔΣΚΝΑ, μετά και μέχρι σήμερα του ΕΔΣΝΑ). Ως ΔΥΤΙΚΟ ΜΕΤΩΠΟ, θα προσπαθήσουμε να τεκμηριώσουμε τον παραπάνω ισχυρισμό, δημοσιοποιώντας σήμερα -όπως κάνουμε, σχεδόν, κάθε χρόνο- τα στατιστικά στοιχεία της διαχείρισης των ΑΣΑ της Αττικής για το 2024, στηριγμένοι στα επίσημα στοιχεία του ΕΔΣΝΑ, με απόλυτη ακρίβεια.
Διευκρινίζουμε, εξ’ αρχής, ότι δεν έχουμε συμπεριλάβει στα αποτελέσματα τα Βιομηχανικά και Εμπορικά Απόβλητα Συσκευασίας (ΒΕΑΣ), για τον απλούστατο λόγο ότι χρησιμοποιούνται από τις κρατικές υπηρεσίες και τις κυβερνήσεις, μόνο και μόνο για να παρουσιάζονται στην ΕΕ πλασματικά στοιχεία ανακύκλωσης (προς τα πάνω). Στη συνέχεια, παρουσιάζουμε συνοπτικά τα αποτελέσματα, ιδιαίτερα στους τομείς, στους οποίους το σχέδιο για την καύση υπόσχεται ριζικές ανατροπές μέσα στα επόμενα πέντε χρόνια, επιδιώκοντας να συγκαλύψει τα περιβαλλοντικά, κοινωνικά και οικονομικά «εγκλήματα» που έχουν συντελεστεί και ακόμη συντελούνται.
Ταφή και ανακύκλωση
Το 2024, στην περιφέρεια Αττικής, οδηγήθηκε σε ταφή το 89,54% του συνόλου των ΑΣΑ. Ανακτήθηκε (με προδιαλογή και μηχανική επεξεργασία) το 7,55%, ενώ 2,91% ήταν οι παντός είδους «απώλειες» (σε υγρή ή αέρια μορφή). Από τα ανακτηθέντα τα καύσιμα υλικά (SRF) ήταν το 0,7%. Για να «επιτευχθούν» αυτά τα αποτελέσματα, εξαπλώθηκε παντού η ιδιωτικοποίηση των υπηρεσιών διαχείρισης των ΑΣΑ, σπαταλήθηκαν - ιδιαίτερα επί εποχής Πατούλη- πολλά πάνω από 200 εκ. ευρώ σε άσκοπες μελέτες και έργα βιτρίνας, με μηδενικό αντίκρισμα, ενώ εξοπλισμός δεκάδων εκ. ευρώ, για συλλογή και μεταφορά βιοαποβλήτων (οχήματα και κάδοι), αραχνιάζει σε αποθήκες και αμαξοστάσια των δήμων και του ΕΔΣΝΑ.
Σκανδαλώδεις συμβάσεις βρίσκονται στο «στόχαστρο» των ελεγκτικών αρχών, με την κατηγορία της διασπάθισης δημόσιου χρήματος, σε όφελος ημετέρων εργολάβων και προμηθευτών. Αυτήν την τραγική κατάσταση προσπαθούν να συγκαλύψουν και να διασκεδάσουν οι εγκεφαλικές και υπερφίαλες κατασκευές του σχεδίου καύσης, υποστηρίζοντας ότι θα υπερβούν μέσα στα επόμενα πέντε χρόνια όσα δεν κατάφεραν στα προηγούμενα τριάντα.
[Ισχυρισμός του σχεδίου καύσης: Μέχρι το 2030 -και σχεδόν αμετάβλητα μέχρι το 2054-, θα θάβεται το 9,91%, θα ανακτάται το 51,95% (μαζί με τα ΒΕΑΣ), τα υλικά προς καύση στις μονάδες καύσης θα είναι 20,35% και οι συνολικές απώλειες 17,91%]
Επεξεργασία σύμμεικτων (μη διαχωρισμένων) απορριμμάτων
Το επονομαζόμενο ΕΜΑΚ, που βρίσκεται μέσα στην εγκατάσταση της Φυλής, είναι η μοναδική μονάδα επεξεργασίας αποβλήτων (ΜΕΑ) στην Αττική. Πρόκειται, ίσως, για την πιο σκανδαλώδη υποδομή, η οποία χρειάστηκε δέκα χρόνια για να κατασκευαστεί και να λειτουργήσει, στοιχίζοντας πάνω από 100 εκατομμύρια ευρώ, παράγοντας «το τίποτα». Δέχεται μικρό μέρος των σύμμεικτων αποβλήτων (αυτά που δε θάβονται απευθείας), μαζί με μικρές ποσότητες πράσινων, οργανικών και ανακυκλώσιμων, συνολικά 318.273 τόνους. Από αυτά οδηγούνται σε ταφή οι 236.738 τόνοι, δηλαδή το 74,38%. Τα ανακτήσιμα (ανακυκλώσιμα υλικά, κομπόστ και τεμαχισμένα κλαδέματα) αντιστοιχούν στο 8%, ενώ τα καύσιμα υλικά (SRF), με το ζόρι, στο 1%.
[Ισχυρισμός του σχεδίου καύσης: Μέχρι το 2030, θα έχουν κατασκευαστεί και θα λειτουργούν άλλες 5 ΜΕΑ, πέρα από το ΕΜΑΚ, παραβλέποντας τα άθλια αποτελέσματα του τελευταίου. Από το 2030 και μέχρι το 2054, σχεδόν αμετάβλητα, θα παράγονται από αυτές τις μονάδες 558.000 τόνοι καύσιμης ύλης, που θα οδηγούνται στις μονάδες καύσης (503.00 τόνοι) και στην τσιμεντοβιομηχανία (55.000 τόνοι). Μόνο το ΕΜΑΚ θα παράγει 98.600 τόνους καύσιμης ύλης, από 3.114 τόνους το 2024!!!]
Η «βραδυφλεγής» βόμβα της εγκατάστασης στη Φυλή
Η εγκατάσταση στη Φυλή «υποδέχεται» το 94,32% των ΑΣΑ της Αττικής, από τα οποία θάβεται το 89,54%. Συνυπολογίζοντας και άλλες δραστηριότητες διαχείρισης στην ευρύτερη περιοχή, εκτιμούμε ότι πάνω από το 96% των ΑΣΑ καταλήγουν στη Δυτική Αττική. Η εγκατάσταση στη Φυλή λειτουργεί από τη δεκαετία του 1960 και, εκτός από τη μεγαλύτερη χωματερή της Ευρώπης -κατ’ ευφημισμό ΧΥΤΑ- και το ΕΜΑΚ, περιλαμβάνει και πολλές άλλες εγκαταστάσεις, όπως τις δύο εγκαταστάσεις επεξεργασίας υγρών αποβλήτων, το εργοστάσιο παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας από το συλλεγόμενο βιοαέριο της χωματερής, το μοναδικό σε όλη την Ελλάδα αποτεφρωτήρα υγειονομικών αποβλήτων, καθώς και διάφορες φωτοβολταϊκές εγκαταστάσεις του δήμου Φυλής, πάνω στα θαμμένα. Η χωματερή, ιδιαίτερα, υπολογίζεται ότι έχει δεχτεί γύρω στους 150 εκ. τόνους σκουπιδιών, έχει φτάσει σε δυσθεώρητα ύψη -καθώς έχει εξαντλήσει τη χωρητικότητά της- και απειλείται με κατάρρευση. Η εγκατάσταση, στο σύνολό της, αποτελεί χρόνια πηγή ρύπανσης του αέρα, του εδάφους και του υπεδάφους της ευρύτερης περιοχής, με ανυπολόγιστες και μη αναστρέψιμες επιπτώσεις στο περιβάλλον και την υγεία των κατοίκων. Μόνη λύση αποτελεί το άμεσο και οριστικό κλείσιμο της εγκατάστασης, στο σύνολό της.
Όμως, ενώ όλοι αναγνωρίζουν το πρόβλημα και μοιράζουν απλόχερα διαβεβαιώσεις υποστήριξης, αποφεύγουν, όπως ο διάβολος το λιβάνι, να κάνουν το αυτονόητο, δηλαδή, να αναγνωρίσουν δημόσια πως, ανεξάρτητα από το μοντέλο διαχείρισης που υποστηρίζουν, ανάγκες ασφαλούς ταφής θα εξακολουθήσουν να υπάρχουν για πολλά χρόνια ακόμη, τις οποίες η χωματερή της Φυλής δεν μπορεί και δεν πρέπει να συνεχίσει να εξυπηρετεί. Το επαναλαμβανόμενο ερώτημα του ΔΥΤΙΚΟΥ ΜΕΤΩΠΟΥ είναι γιατί, αφού όλα αυτά είναι αυτονόητα, δεν έχουν, ήδη, ξεκινήσει οι διαδικασίες κατασκευής του/των νέου-ων μικρών και ασφαλών Χώρων Υγειονομικής Ταφής Υπολειμμάτων (ΧΥΤΥ), που έχει ανάγκη η Αττική;
Όμως, η Αττική δεν έχει πρωτίστως ανάγκη, απλά, ενός νέου ΧΥΤΥ, όσο μιας ριζικής αλλαγής διαχείρισης των ΑΣΑ, στην κατεύθυνση της αποκέντρωσης, με έμφαση στην πρόληψη, στην επαναχρησιμοποίηση και στην προδιαλογή υλικών, με διασφάλιση του δημόσιου χαρακτήρα του συστήματος. Το ΔΥΤΙΚΟ ΜΕΤΩΠΟ δεσμεύεται, στο αμέσως επόμενο διάστημα, να ξανανοίξει τη συζήτηση γύρω από αυτήν την πρόταση, που αποτελεί και το μόνο ουσιαστικό αντίδοτο στα σχέδια επιβολής της καύσης.
19.10.2025
ΔΥΤΙΚΟ ΜΕΤΩΠΟ
Συντονισμός φορέων, συλλογικοτήτων και πολιτών Δ. Αττικής - Δ. Αθήνας
oxixytafilis.blogspot.com - oxi.xyta.filis@gmail.com - f/b: Δυτικό Μέτωπο
|
|
|
242
|
|
|