Γιατί οι πολιτικοί μας φέρονται σαν να είμαστε ιθαγενείς;
του Βασίλη Καφίρη
Δυο είναι οι κυρίαρχες πεποιθήσεις στη συλλογική πολιτική συνείδηση των Ελλήνων πολιτών. Η μια είναι ότι οι πολιτικοί είναι εν δυνάμει ψεύτες, κλέφτες και εχθροί του λαού. Η άλλη, που είναι συνέπεια της πρώτης, ότι η πολιτική δεν μπορεί να αλλάξει τα πράγματα προς το καλύτερο.
Σύμπτωμα των πεποιθήσεων είναι να νιώθει ο πολίτης αδύναμος και απροστάτευτος απέναντι σε ένα εχθρικό κράτος και να αυταπατάται πως δεν είναι μέρος του συστήματος. Έτσι, διαιωνίζεται ένας φαύλος κύκλος έλλειψης εμπιστοσύνης και συνεργασίας μεταξύ του πολίτη και του κράτους, που διαβρώνει τους θεσμούς διακυβέρνησης και υποβαθμίζει κάθε έκφανση της πολιτικής στο επίπεδο εξυπηρέτησης ατομικών φιλοδοξιών και συμφερόντων.
Είναι βαθιά ριζωμένη στη συνείδηση των περισσοτέρων Ελλήνων και εμπεδωμένη στην εποχή των μνημονίων, η πεποίθηση ότι οι πολιτικοί αντιμετωπίζουν τον λαό σαν ένα εμπόδιο στον δρόμο τους προς την εξουσία, έναν εμπόδιο που πρέπει να ξεπεράσουν με κάθε τίμημα. Ότι προσπαθούν να ξεγελάσουν και να παραπλανήσουν, με σκοπό να υφαρπάξουν την ψήφο του λαού. Όποιος ισχυρίζεται το αντίθετο, είναι μάλλον πολιτικός ή επιπόλαιος.
Οι Ισπανοί κονκισταδόροι με το ένα χέρι χάριζαν καθρεφτάκια και χρωματιστές χάντρες και με το άλλο άρπαζαν τον χρυσό και την προγονική γη των ιθαγενών της Λατινικής Αμερικής. Αυτή η εικόνα περιγράφει γλαφυρά τη διαχρονική σχέση των πολιτικών με τον λαό, ήδη από τη ίδρυση του νεοελληνικού κράτους. Ένα αλισβερίσι.
Ο πολίτης εύλογα αντιμετωπίζει με καχυποψία τους πολιτικούς, όταν προσπαθούν να τον δελεάσουν με την πραμάτεια τους: έργα σε μακέτες, πλεονασματικά ταμεία, συντεχνιακά προνόμια, υποσχέσεις για διορισμούς, λύσεις στα προβλήματα, η λίστα είναι μακρά.
Εκφράζει τη δυσμένειά του με παθητικό τρόπο. Σχεδόν οι μισοί διά της αποχής από τα κοινά και τις εκλογικές διαδικασίες. Είναι οι συμπολίτες μας που αρκούνται στο να κοιτούν τη δουλειά τους, έχοντας αποφασίσει ότι η ενασχόληση με τα κοινά είναι μάταιος κόπος. Σχεδόν οι άλλοι μισοί επιλέγουν πολιτική εκπροσώπηση κινούμενοι από άγνοια, προκατάληψη, ιδεοληψία και εξαντλούν την συμμετοχή τους με την ψήφο. Είναι εκείνοι που έχουν άποψη, αλλά δεν έχουν χρόνο για να ασχοληθούν τάχα όσο θα ήθελαν.
Κοινός τόπος η πεποίθηση ότι η ενασχόληση με τα κοινά είναι ατελέσφορη και ότι εκείνοι που αποφασίζουν να ασχοληθούν, ενεργούν με γνώμονα την ιδιοτέλεια, ακόμα κι αν αρχικά εξέφρασαν αγαθές προθέσεις, διότι μπαίνοντας στην πολιτική, σταδιακά απογοητεύονται, παρασύρονται από τη γενική διαφθορά και αδιαφορία, αποκόπτονται τόσο από την κοινωνία όσο και από τις αξίες τους και τελικά αλλοτριώνονται. Λίγα τα παραδείγματα ανθρώπων που μπήκαν στην πολιτική με όνειρα και έφυγαν αηδιασμένοι. Η αλλοτρίωση είναι πανίσχυρη σκοτεινή δύναμη.
Ωστόσο, δεν πρέπει να κάνει εντύπωση πλέον το γεγονός ότι δεν πρόκειται για τους ξεδιάντροπους πολιτικούς απατεώνες που φοβάται ο πολίτης. Ζει με αυτούς. Είναι υποψιασμένος. Έμαθε να βλέπει τον λάκκο στη φάβα, αντιμετωπίζει με διπλή καχυποψία όσους τον πλησιάζουν κρατώντας καθρεφτάκια. Κι όμως, τους ψηφίζει. Στο αποκορύφωμα της άρνησης, ο πολίτης τιμωρεί τους πολιτικούς απατεώνες ψηφίζοντάς τους ξανά και ξανά! Γιατί άραγε αυτή η συμπεριφορά; Διότι ο πολίτης, εν πλήρει συνειδήσει και εκ προθέσεως, κλείνει τα μάτια μπροστά στο αληθινό πρόβλημα, τη συστηματική απουσία του από τη Δημοκρατία και βολεμένος στην αδράνεια, φοβάται εκείνους τους πολιτικούς που προσπαθούν να τον ξυπνήσουν.
Ο Τζίντου Κρισναμούρτι είπε «...Είναι αναγκαίο να προκαλέσει κανείς μια τεράστια, μια ριζική επανάσταση όχι απλώς εξωτερικά, αλλά μέσα του. Αν δεν αλλάξεις, αν δεν πάψεις εντελώς να είσαι Ινδουιστής ή Βουδιστής ή Χριστιανός ή κομουνιστής ή ό,τι άλλο, φέρνοντας μόνο κάποιες μεταρρυθμίσεις, αλλάζοντας κάποια πρότυπα εδώ κι εκεί, δεν πρόκειται να μπει καθόλου ειρήνη στην ανθρωπότητα. Αν δεν υπάρξει μια ψυχολογική, μια εσωτερική επανάσταση στον τρόπο που ζεις τη ζωή σου, στον τρόπο που σκέφτεσαι, στην καθημερινές ανήθικες δραστηριότητές σου, δεν υπάρχει καμιά πιθανότητα για μια πραγματικά βαθιά, ισχυρή κοινωνική αλλαγή. Το γεγονός είναι ότι ο κόσμος είστε εσείς, όχι θεωρητικά αλλά στην πράξη· τον κόσμο, το έθνος, την κοινωνία, τον πολιτισμό όπου έχετε ανατραφεί, τα έχει οικοδομήσει μέσα από τον χρόνο ο άνθρωπος. Είστε το αποτέλεσμα αυτού του πράγματος και για να φέρει κανείς μια αλλαγή στο οικοδόμημα της εδραιωμένης διεφθαρμένης κατάστασης, πρέπει να αλλάξει ολοκληρωτικά ο ίδιος εσωτερικά.»
Μην απορείτε λοιπόν που οι πολιτικοί μας φέρονται, ως άλλοι κονκισταδόροι, σαν να είμαστε ιθαγενείς. Στα καθρεφτάκια που μας μοιράζουν, αρνούμαστε πεισματικά να δούμε τα μούτρα μας. Είναι ευκολότερο το παραμύθιασμα από την αφύπνιση και τη συνειδητοποίηση. Στο κάτω-κάτω της γραφής, δεν θέλουμε να ξυπνήσουμε.
* Ο Βασίλης Καφίρης, μέλος της "Δράσης", σπούδασε δημοσιογραφία και ΜΜΕ. Eργάζεται σε εκδοτική εταιρεία. Είναι προπονητής σκάκι για παιδιά στον ΕΕΦΑΣ Άνω Βριλησσίων «Η Μεταμόρφωση του Σωτήρος».
|