Αναζητώντας το στίγμα της Δημοτικής Επιτροπής Παιδείας
Του Παύλου Αρβανίτη
Τι εκπαίδευση θέλουμε;
Το οικοδόμημα που λέγεται πολιτισμός είναι κοινώς αποδεκτό ότι στηρίζεται σε δύο πυλώνες: στην τέχνη και στην επιστήμη.
Οι κοινωνικο-πολιτισμικές μεταβολές σε παγκόσμιο επίπεδο διαμορφώνουν την έννοια του επιστημονικού εγγραμματισμού η οποία διαρκώς τροποποιείται και επηρεάζει τη διαμόρφωση των Προγραμμάτων Σπουδών. Έτσι διαμορφώνονται νέα Προγράμματα Σπουδών που στρέφουν τη διδασκαλία των μαθημάτων από τη στείρα, όπως την αποκαλούν γνώση, στην ανακαλυπτική– διερευνητική μάθηση. Στη συνέχεια συνδέουν τις επιστήμες με την κοινωνικοπεριβαλλοντική πραγματικότητα με σκοπό να προετοιμάσουν τους μαθητές (αυριανούς πολίτες) να έχουν την ικανότητα λήψης αποφάσεων για τα καθημερινά θέματα, όπως παράδειγμα τα κοινωνικά ή περιβαλλοντικά ζητήματα.
Τελευταία προτείνεται να αφήσουμε περισσότερο χώρο στη «δημιουργική σκέψη» χρησιμοποιώντας την τέχνη ως εργαλείο εκπαίδευσης, περιορίζοντας τον επιστημονικό ρόλο του εγγραμματισμού, καλλιεργώντας την ανεκτικότητα απέναντι στη διαφορετικότητα και την διαπολιτισμικότητα, για να πετύχουμε την αυριανή κοινωνική συνοχή.
Διαβάζοντας κάποιος τα ανωτέρω και λέγοντάς του επίσης πως όλα αυτά είναι πιο κοντά στα ενδιαφέροντα και τις αξίες των μαθητών/τριών, θα συμφωνούσε ανεπιφύλακτα ότι αυτή η νέα εκπαιδευτική φιλοσοφία θα πρέπει να υιοθετηθεί και να εφαρμοστεί άμεσα, αφού μόνο θετικά αποτελέσματα μπορεί να φέρει.
Δεν είναι επί του παρόντος να αναλύσουμε πώς διαμορφώνονται τα ενδιαφέροντα και οι αξίες των μαθητών/τριών, όμως θα μπορούσαμε να αναλογιστούμε αν στην παραπάνω λογική έχουν θέση οι μη εφαρμοσμένες θετικές επιστήμες, η μη στρατευμένη λογοτεχνία, η τέχνη για την τέχνη κ.ά.;
Καταλήγοντας:
Άλλο η κατανόηση των επιστημονικών εννοιών και εφαρμογών που οδηγεί στη γνώση και άλλο η εξοικείωση με τις τεχνολογικές εφαρμογές. Εισάγεται δηλαδή μια σαφής μετατόπιση από την ανάπτυξη ικανοτήτων στην ανάπτυξη δεξιοτήτων που είναι ανάλογες με τις ανάγκες της σημερινής εργασίας.
Εμείς, δεν συμφωνούμε με:
Αυτούς που εισάγουν την αντικατάσταση της «ικανότητας να σκέφτεσαι» από τη «δεξιότητα να εφαρμόζεις», ως γενική τάση για την εκπαίδευση.
Αυτούς που διακηρύσσουν ότι: Η Παιδεία έχει ανάγκη από πιο αυτόνομα και δημιουργικά σχολεία, με μεγαλύτερη ελευθερία στην οργάνωση, στη διαχείριση πόρων, στην επιλογή διδακτικού προσωπικού, στην κατάρτιση προγράμματος σπουδών. Να ξεφύγουμε από την τυραννία του ωρολογίου προγράμματος. Δηλαδή, κατάργηση του ενιαίου Δημόσιου Σχολείου αφού υπόσχονται εκπαίδευση με κριτήρια νεοφιλελεύθερης οικονομίας. Αυτό το σχολείο / επιχείρηση, θα αναζητά οικονομικούς πόρους από οπουδήποτε, θα προσλαμβάνει εκπαιδευτικούς με κριτήριο το κόστος τους και όχι μόνο τις παιδαγωγικές τους γνώσεις και ικανότητες. Έτσι θα έχουμε σχολεία πολλών ταχυτήτων, με ξεχωριστά προγράμματα, με τον εκπαιδευτικό υποτελή στο διευθυντή / μάνατζερ (που ενδεχομένως δεν θα είναι κατ’ ανάγκη εκπαιδευτικός) αφού θα τον χειραγωγεί μέσω της απειλής της ενδεχόμενης απόλυσής του, σχολικές μονάδες / επιχειρήσεις που θα καλούνται να καλύψουν μόνες τους τα λειτουργικά τους έξοδα ώστε να αποδεσμευτούν από την κρατική χρηματοδότηση και κάποιες που θα χρεωκοπήσουν, ίσως θα οδηγηθούν σε ιδιώτες πιθανόν στους σημερινούς μεγαλοφροντιστές και η δωρεάν παιδεία θα έχει πλέον ταξιδεύσει χωρίς επιστροφή.
Αυτούς που δεν καταλαβαίνουν ότι μόνο ένα Δημοκρατικό Σχολείο μπορεί να έχει Χαρισματικούς Εκπαιδευτικούς.
Αυτούς που οικονομίστικα υπολογίζουν το κόστος της εκπαίδευσης ανά μαθητή και υπόσχονται vouchers στους γονείς και ελεύθερες εγγραφές.
Αυτούς που πιστεύουν ότι η αριστεία ανήκει μόνο σε σχολεία αριστείας, υποβαθμίζοντας όλα τα υπόλοιπα.
Πιστεύουμε στην εκπαιδευτική καινοτομία που εισάγει νέες αντιλήψεις με την εφαρμογή νέων διδακτικών προσεγγίσεων και τη χρήση νέων διδακτικών μέσων που οδηγεί στο να ενθαρρύνει τους μαθητές να αναλάβουν έναν πιο ενεργό ρόλο στην εκπαιδευτική διαδικασία της γνώσης.
Βέβαια είναι για μας απολύτως αποδεκτό ότι η υποστήριξη της νέας γνώσης πραγματοποιείται από τους πραγματικά επιστημονικά εγγράμματους. Μπορεί το Δημόσιο Σχολείο να συμβάλλει σ’ αυτό; Ή θα υπάρχουν άλλα σχολεία για αυτό;
Αφού πια έχουμε διαμορφωμένη άποψη για το σκοπό της εκπαίδευσης, τι υποδομές χρειάζονται για τον πραγματικό επιστημονικό εγγραμματισμό; Σε τι πρέπει να ενισχυθεί το ήδη υπάρχον σχολείο πέρα από την κτιριακή συντήρηση που είναι αυτονόητη;
Τι χρήση των σχολικών κτιρίων θέλουμε;
Όσον αφορά τη διάθεση των χώρων των σχολικών συγκροτημάτων με τον ν.3852/2010, προστέθηκε στις αρμοδιότητες των Δήμων η δυνατότητα να διαθέτει τους χώρους των σχολικών συγκροτημάτων για χρήσεις, κοινής ωφέλειας ή για την πραγματοποίηση εκδηλώσεων κοινού ενδιαφέροντος, εφόσον όμως το δέχεται – εγκρίνει η Σχολική Επιτροπή. Η δε χρήση διακρίνεται σε χρήση:
α) Από ενδοσχολικούς φορείς (όπως π.χ. ο σύλλογος διδασκόντων, ο σύλλογος γονέων και κηδεμόνων, συνδικαλιστικά όργανα της εκπαιδευτικής κοινότητας κλπ) καθώς και από την τοπική αυτοδιοίκηση, που τους δίνει τη δυνατότητα χρήσης των χώρων του σχολικού συγκροτήματος.
β) Από εξωσχολικούς φορείς (τοπικούς συλλόγους, αθλητικά σωματεία κλπ.) που τους δίνει τη δυνατότητα χρήσης των χώρων του σχολικού συγκροτήματος, εφόσον οι δραστηριότητές τους προσιδιάζουν με το έργο που επιτελείται στα σχολεία και δεν θα πραγματοποιηθούν για μεγάλο χρονικό διάστημα γιατί έτσι δεσμεύονται πολύτιμοι χώροι, οι οποίοι είναι απαραίτητοι για τη λειτουργία της σχολικής κοινότητας. Επίσης δεν πρέπει οι δραστηριότητες αυτές να απευθύνονται επιλεκτικά σε μεμονωμένους μαθητές ή σε ομάδες μαθητών με κριτήρια οικονομικοκοινωνικά και αποκλείουν άλλους μαθητές που δεν έχουν οικονομική δυνατότητα.
Εμείς, συμφωνούμε με την αυτονόητη χρήση των χώρων των σχολικών συγκροτημάτων από τους ενδοσχολικούς φορείς και την τοπική αυτοδιοίκηση, στο πλαίσιο της νομοθεσίας. Δεν συμφωνούμε όμως με τη χρήση των χώρων των σχολικών συγκροτημάτων από τους εξωσχολικούς φορείς που γίνεται για μεγάλο χρονικό διάστημα και με οικονομικοκοινωνικά κριτήρια πέρα από κάθε νομικό πλαίσιο.
Τι Συλλόγους Γονέων θέλουμε;
Οι Σύλλογοι Γονέων και Κηδεμόνων έχουν αντικείμενο τη μελέτη και την προβολή των προβλημάτων του σχολείου και το συντονισμό της δράσης όλων των γονιών για την επίλυσή τους.
Η Ένωση Γονέων και Κηδεμόνων έχει ως αντικείμενο τη συνένωση όλων των Γονέων και κηδεμόνων των μαθητών/τριών της Πρωτοβάθμιας και της Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης των Δημοσίων Σχολείων του Δήμου για τη μελέτη και προβολή των προβλημάτων των σχολείων και το συντονισμό όλων των εμπλεκόμενων φορέων για την αντιμετώπισή τους.
Εμείς, θεωρούμε ότι ο Σύλλογος Γονέων και Κηδεμόνων κάθε σχολείου είναι θεσμικό μέλος του Σχολικού Οργανισμού και έτσι θα πρέπει να αντιμετωπίζεται από την υπόλοιπη σχολική κοινότητα σε ζητήματα που απασχολούν τη σχολική μονάδα.
Επίσης αντιμετωπίζοντας τα ζητήματα που προκύπτουν με τη σύμφωνη γνώμη των γονέων και κηδεμόνων, αυτόματα ενισχύει την κοινωνικότητα και τη συνοχή μεταξύ των γονέων και κηδεμόνων του ίδιου σχολείου που αυτό έχει άμεση επίδραση στη στάση τους απέναντι στο σχολείο με την έννοια να ενδιαφέρονται για βελτίωσή του και τους οδηγεί σε αυτό που λέμε «Ενεργοί Πολίτες» που για όλους μας είναι το ζητούμενο.
Η Ένωση Γονέων και Κηδεμόνων ως δευτεροβάθμιο όργανο, πιστεύουμε, για να μπορέσει να πετύχει τους σκοπούς της θα πρέπει να υπάρχει καλή συνεργασία μεταξύ των Συλλόγων Γονέων και Κηδεμόνων, των Δ/ντών-ντριών των Σχολικών Μονάδων και των Δομών Υποστήριξης δηλαδή της Διοίκησης του Δήμου ή της Εκπαιδευτικής Διοίκησης.
Θα πρέπει να ενισχύει με την παρουσία της την αντιμετώπιση ενός ζητήματος που αντιμετωπίζει κάποιος Σχολικός Οργανισμός.
Θα μπορούσε επίσης να συγκεντρώνει τις ανάγκες που έχει κάθε σχολείο είτε υποδομών για την άσκηση της εκπαιδευτικής διαδικασίας είτε κτιριακές στην αρχή κάθε σχολικής χρονιάς. Να καταγράφει αυτές που ξεφεύγουν από τις οικονομικές δυνατότητες της Σχολικής Επιτροπής και να τις μεταβιβάζει στις αρμόδιες υπηρεσίες του Δήμου ώστε να υπάρχει χρόνος να συμπεριληφθούν στον προϋπολογισμό και να προγραμματιστεί συνολικά η επίλυσή τους.
Θα πρέπει να αναλαμβάνει επιτελικό ρόλο συντονισμού των ενεργειών των Συλλόγων Γονέων και Κηδεμόνων για Εκπαιδευτικές, Αθλητικές και Πολιτιστικές δραστηριότητες, όπως τη διοργάνωση ημερίδων Επαγγελματικού Προσανατολισμού, Διασχολικών Αγώνων σε αθλήματα, τη διοργάνωση της προβολής των πολιτιστικών δραστηριοτήτων των συλλόγων γονέων και των σχολείων με τη συνολική παρουσίασή τους σε μια θεσμοθετημένη «Εβδομάδα Παρουσίασης Μαθητικής Καλλιτεχνικής Δουλειάς» όλων των σχολείων των Βριλησσίων με τη βοήθεια του Δήμου, στο τέλος της σχολικής χρονιάς κ.ά..
Τι Δημοτική Αρχή θέλουμε;
Πρακτικά θα θέλαμε μια Δημοτική Αρχή που να ανταποκρίνεται στις ανάγκες κάθε Σχολικού Οργανισμού με διαφάνεια και ισονομία. Έτσι πιστεύουμε ότι πρέπει να υπάρχει ένα «Μητρώο Καταγραφής Παροχών Υποδομής – Εργασιών» που θα φαίνονται τα έργα που έχουν πραγματοποιηθεί σε όλα τα σχολεία, ώστε να γνωρίζει κάθε Δ/ντής-ντρια τι έργα έχουν πραγματοποιηθεί στα άλλα σχολεία, να βλέπει τι έργα έχουν πραγματοποιηθεί στο δικό του σχολείο κι έτσι να μπορεί να κρίνει και να ιεραρχεί τα αιτήματά του μέσα από την ολότητα των εργασιών υποδομής.
Ουσιαστικά θα θέλαμε μια Δημοτική Αρχή που θα δίνει τη δυνατότητα για ενεργή συμμετοχή στο Δημότη χωρίς τάσεις συγκεντρωτισμού ή επανάπαυσης, γιατί αν ο Δημότης - Πολίτης δεν είναι ενεργός δεν πρέπει να θεωρείται αυτονόητο ότι θα τον βρεις όταν τον χρειαστείς.
Κλείνοντας, πιστεύουμε ότι η γόνιμη συνεργασία μεταξύ της Διεύθυνσης του Συλλόγου διδασκόντων και των μαθητών, του Συλλόγου Γονέων και Κηδεμόνων και της Δημοτικής Αρχής που είναι τα μέλη του Σχολικού Οργανισμού είναι η καλύτερη προϋπόθεση για τη μεγαλύτερη αποτελεσματικότητά του.
Προφανώς χρειάζεται να γίνουν πολλά για την πολύπλευρη στήριξη του σχολείου και του εκπαιδευτικού έργου.
Ας τα προσπαθήσουμε μαζί!
ΠΑΥΛΟΣ ΑΡΒΑΝΙΤΗΣ
Φωτογραφία: Υπαίθριο μάθημα στο "Αστικόν Παρθεναγωγείο" της Ασπ. Β. Σκορδέλη, 1910
|